فیوزها، قهرمانان ناشناخته ایمنی الکتریکی، در دنیای تکنولوژی امروز نقش حیاتی ایفا میکنند. این قطعات کوچک اما قدرتمند، با طراحیهای متنوع و قابلیتهای مختلف، به محافظت از لوازم برقی در برابر آسیبهای ناشی از اضافه جریان کمک میکنند. با ذوب شدن یک نوار فلزی در مواقع خطر، این قطعات الکترونیکی به سرعت مدار را قطع کرده و از بروز آسیبهای جدی جلوگیری میکنند. آیا تا به حال به این فکر کردهاید که بدون این قطعات، خانهتان در معرض چه خطراتی قرار میگرفت؟
Fuse یک وسیله ایمنی الکتریکی است که برای حفاظت از مدارهای برقی در برابر اضافه جریان طراحی شده است. این دستگاه بهصورت سری با مدارهای دیگر متصل میشود و در صورت عبور جریان بیش از حد، نوار نازک فلزی درون آن ذوب میشود و مدار را از منبع تغذیه جدا میکند. این عملکرد باعث جلوگیری از آسیب به دستگاههای متصل مانند تلویزیون، یخچال و کامپیوتر میشود و از بروز خطرات جدی مانند آتشسوزی جلوگیری میکند.
امروزه انواع مختلفی از این قطعات الکترونیکی با طراحی و مشخصات گوناگون در بازار موجود است. انتخاب Fuse مناسب بسته به توان و ولتاژ مدار، جریان نامی و نوع بار مصرفی، اهمیت زیادی دارد. بهاینترتیب، این قطعات نهتنها از تجهیزات الکتریکی محافظت میکنند، بلکه ایمنی کاربران را نیز تضمین مینمایند.
این قطعات الکترونیک دارای تنوع بسیاری هستند که در ادامه برخی از آنها را توضیح دادهایم:
این عناصر به عنوان یکی از پرکاربردترین نوع Fuseها شناخته میشود و به دلیل طراحی شفاف آن، وضعیت داخلی آن به آسانی قابل مشاهده است. این نوع در آمپرهای مختلفی از 0.3A تا 20A در بازار وجود دارند. عملکرد آن به شکلی است که هنگام عبور جریان بیشتر از حد مجاز، به سرعت قطع خواهند شد تا از آسیب به دستگاه جلوگیری نمایند. خرید فیوز شیشهای به دلیل قیمت مناسب و قابلیت تعویض آسان بسیار پرطرفدار است.
شیشهای سیمدار نوع دیگری از قطعات الکترونیکی است که در طراحی آن از سیم استفاده شده است. این نوع معمولاً در آمپرهای 1A تا 5A موجود هستند و به دلیل ساختار خاص خود، میتوانند در شرایط خاصی کاربرد داشته باشند. طراحی این نوع به گونهای است که میتوانند از تجهیزات حساس در برابر آسیبهای ناشی از جریان بیش از حد محافظت کنند.
Fuseهای حرارتی به گونهای طراحی شدهاند که نسبت به تغییرات دما حساس هستند و در مواقعی که دما به حد مشخصی برسد، عمل قطع را انجام میدهند. این نوع معمولاً در تجهیزات گرمایشی و صنعتی به کار میروند و از آنها برای جلوگیری از خطرات ناشی از افزایش دما استفاده میشود. انواع مختلف Fuseهای حرارتی معمولاً با دماهای مختلفی مانند 135° تا 250° درجه سانتیگراد موجود هستند.
پیکوها نوع خاصی از Fuseها هستند که به طور معمول در تجهیزات کوچک و مدرن مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع دارای ولتاژ و آمپرهای مشخصی هستند و معمولاً در مقادیر بسیار کم مانند 500mA تا 5A و ولتاژ 250V موجود هستند. به دلیل ابعاد کوچک و طراحی ویژه، این نوع میتوانند در فضای محدود نصب شوند و به راحتی در مدارهای پیچیده و حساس به کار گرفته شوند.
کاربردهای Fuseها به شدت متنوع است و شامل مواردی نظیر تابلو برقهای مسکونی، موتورها و ترانسفورماتورها، دستگاههای تهویه هوا، کنسولهای بازی، لپتاپها، تلفنهای همراه، چاپگرها، مانیتورهای LCD و سایر دستگاههای الکترونیکی قابل حمل میشود. همچنین در سیستمهای توزیع برق، فیوزها در خازنها، مبدلهای قدرت و استارتر موتورها نقش مهمی دارند. نوع قابل تنظیم و نوع حرارتی نیز در کاربردهای خاصی مانند وسایل برقی خانگی و تجهیزات حساس به گرما مانند سشوارها و آبگرمکنها به کار میروند که به طور مؤثری از تجهیزات در برابر خطرات ناشی از نوسانات جریان برق محافظت میکنند.